Kleine wondjes verzorgen

Kleine wondjes. Het gebeurt ons allemaal maar al te vaak. Een papiersnee als je de post opent, een schaafwondje als je je knie tegen de hoek van de tafel stoot of een klein wondje op je arm doordat de kat iets te speels was. Hoe klein ze ook lijken, het is erg belangrijk om je wondje goed te verzorgen. Op die manier zorg je ervoor dat het niet nog meer pijn zal gaan doen, dat het wondje sneller hersteld en dat je de kans op een litteken zo minimaal mogelijk houdt. We hebben alle tips in dit artikel voor je verzameld.

Met kleine wondjes bedoelen we oppervlakkige beschadigingen die geen dieper weefsel of een orgaan aantasten. Het zijn dus over het algemeen kleine wondjes op de huid. Hierbij kan je denken aan schaafwonden en ondiepe snijwonden. Een schaafwond ontstaat meestal wanneer je ergens vanaf of tegenaan valt. Doordat je huid als het waren tegen een hard oppervlak weg wordt geschaafd, ontstaat er op dat plekje een kleine wond. De meest voorkomende ondiepe snijwonden zijn dunne papiersneetjes. Maar ook tijdens het koken ontstaan vaak kleine snijwonden door bijvoorbeeld een scherpe kaasschaaf. Deze wondjes zijn meestal niet ernstig en kunnen snel genezen als ze op de juiste manier worden verzorgd.

Als de situatie zich helaas voordoet dat je een kleine wond op je huid hebt, is het belangrijk om snel te handelen en de wond op de juiste manier te verzorgen. Wat is de eerste behandeling van een eenvoudige huidwond? Wanneer het wondje bloed, is de handigste oplossing om je wondje 1 tot 2 minuten onder lauwwarm stromend waterschoon te spoelen, gebruik liever geen zeep. Op deze manier heb je beter zicht op hoe ernstig (of niet) het wondje is en maak je de wond en de directe omgeving van de wond zo goed mogelijk schoon. Bij een schaafwond kan daarnaast je zandkorrels of grind er voorzichtig uit halen met een pincet. Als er geen waterkraan in de buurt is dan kan je ook water uit een flesje drinkwater of eventueel desinfecterende spray gebruiken. Dep daarna de omgeving van het wondje voorzichtig droog.

Als de wond nog wat bloedt, kan je deze afdekken met een steriel kompres (gaasje) om het bloeden te stelpen. Zet het gaasje vast met kleefpleister.

Bloed de wond flink of stopt het bloeden na een aantal minuten nog niet? Dan is er waarschijnlijk toch sprake van een diepere of grotere wond. Druk dan minimaal 3 minuten met een gaasje of schone doek op de wond totdat het bloeden stopt. Behandel dan je wond verder door bijvoorbeeld de wond af te dekken en zo mogelijk met een verband er verder druk op uit te oefenen. Neem daarna contact op met de huisarts(enpost). Een (flink) bloedende wond hoef je niet verder af te spoelen of te ontsmetten.

Nadat je wondje niet meer bloed, kan je het verder gaan behandelen. Een belangrijke stap voor een snellere genezing van wondjes is het ontsmetten. Dankzij hygiënische wondverzorging helen ze het mooist en verminder je de kans op een vervelende ontsteking. Er zijn een aantal opties voor de ontsmetting van je wondje:

• Een wond en de omgeving worden het best schoongespoeld met lauw kraanwater. Maar, zoals gezegd, als je geen kraanwater hebt dan zijn er toch een aantal opties om de omgeving van je wondje schoon te kunnen maken. Een desinfecterende spray of waterkleurig desinfectiemiddel is de meest eenvoudige en snelle optie om bacteriën in de omgeving van de wond te doden Het voordeel van deze spray is dat het geen alcohol bevat, waardoor het product niet prikt wanneer het (toch) in de wond komt.
• Povidonjodium: jodium doodt bacteriën, schimmels en virussen. Pas op! Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor povidonjodium. Bovendien kleurt de wond en omgeving hierdoor. Als de wond wat groter is en gezien en behandeld moet worden door een arts dan kan je beter de jodium niet gebruiken, Breng het product aan op de huid door te deppen met een gaasje.
• Desinfecterende pleister: deze soort pleisters hebben wondkussentjes die ontsmettende stoffen bevatten. Op deze manier ontsmet en bescherm je het wondje tegelijkertijd. Deze pleisters kunnen worden gebruikt nadat het wondje met een dieper reinigend middel is behandeld. 

Bij het ontsmetten van kleine wondjes kan je alcohol beter vermijden. Dit kan het wondweefsel namelijk beschadigen en het herstel juist vertragen.

Nu je jouw wondje op de juiste manier hebt schoongemaakt, is bescherming de volgende stap. Een wondje heelt nou eenmaal helaas niet direct na het ontsmetten, maar heeft wat tijd nodig om weer te dichten. Het afdekken met een steriel kompres (gaasje) of pleister met een wondkussen zorgt ervoor dat er geen ziektekiemen meer in de wond kunnen komen. Een schaafwond kan je eventueel aan de lucht laten drogen.

Probeer de volgende producten om jouw wondje snel te laten genezen:

• Bescherming door een (gaas)kompres of pleister: ook pleisters van Hansaplast zijn een geschikte bescherming voor kleine wondjes. Dankzij het ademende ontwerp in combinatie met een zacht wondkussen, kan jouw wondje sneller genezen. Aan de ene kant krijgt het wondje namelijk genoeg zuurstof om een korstje te kunnen vormen. En aan de andere kant is het goed beschermd tegen stoten en bacteriën van andere objecten.
• Wondhelende zalf: een wondhelende zalf ondersteunt het natuurlijke proces van de genezing van kleine oppervlakkige wondjes en beschadigde huid. De Hansaplast Wondhelende Zalf vormt een ademende laag die het wondje tegen externe invloeden beschermt en uitdrogen voorkomt. Bovendien zorgt de zalf voor een tot 2x snellere wondgenezing en de vermindering van littekenvorming.

Is de wond in contact geweest met aarde, straatvuil, mest of besmet bloed of speeksel (bijtwond) of is de wond nog erg vies of rafelig? Neem dan contact op met je huisarts, deze geeft zo nodig een tetanus-prik of antibiotica. Als je antistollingsmiddelen gebruikt of diabetes hebt dan kunnen wonden minder goed genezen, overleg dan ook met de huisarts.

Wil jij je EHBO-kennis vergroten? Volg dan een EHBO-cursus van het Rode Kruis.

Dit artikel werd geschreven in samenwerking met het Rode Kruis Nederland.